Binnen de Poorten... een gedramatiseerde vertelling naar het gelijknamige boek van Jules Schelvis

Vier en vijf mei zijn dagen waarop we stil staan bij de wereld waarin wij leven. Naast de slachtoffers van de tweede wereldoorlog worden ook de slachtoffers van vandaag herdacht. Aandacht wordt geschonken aan vooroordeel, angst voor de vreemdeling, onverschilligheid ten aanzien van het lot van de ander: bedreigingen voor een vreedzame samenleving in vrijheid. De beleving van deze onderwerpen is actueel voor alle generaties en voor ieder persoonlijk.

Traditioneel schenkt de Stichting KunstKlank aandacht aan deze periode. Het is gebleken dat door deze gedachten geïnspireerde zang, muziek en kunst aan een behoefte voldoen bij velen in Noordwijk en daarbuiten. Ook in 2005 organiseert KunstKlank een Stilstaan-Herdenken-Beleven project. Als steeds richt dit zich met nadruk ook tot jongeren.

"Onderweg" (Jeanne Beenackers, 1994, acrylverf op houten paneel, 47,5 x 135 cm), gebruikt voor de affiche van de voorstelling van Binnen de Poorten in Westerbork (2000)

De Duitse vertaling van Binnen de Poorten, "Eine Reise durch die Finsternis", verschijnt eind februari 2005 in de Reihe Antifaschistischer Texte bij UNRAST Verlag (ISBN 3-89771-815-4, prijs 16 €).

Bezoek voor meer informatie en voor reacties op Binnen de Poorten de website van Eric Borrias

Yad Vashem

Toespraak minister-president dr. Jan Peter Balkenende, herdenkingsceremonie bij Yad Vashem Memorial Assemblee, Jeruzalem, 16 maart 2005

De tot dusver bekende namen van de Holocaust slachtoffers

Yad Vashem Website

De jaarlijkse Joodse gedenkdag voor de Holocaust, Jom ha'Sjoa, valt dit jaar (2005) op 6 mei (omdat de Joodse dag begint met het vallen van de duisternis, vangt deze gedenkdag dus aan op de avond van 5 mei).

Theater In de Muze, Wantveld 2, Noordwijk aan Zee

Try-out op 26 april 2005, 20u30
Zes voorstellingen, op 27 april, 28 april en 4 mei 2005
Aanvang voorstellingen: 16u00 en 20u30 (op 4 mei: 21u00)
Duur van de voorstelling: 80 minuten, er is geen pauze
Toegang: €15; t/m 18 jaar €7,50

Verteller: Eric Borrias
Instrumentaal ensemble o.l.v. Kees Swenne:
Sopraan: Herma van Piekeren
Tenor: Walter Luyckx
Viool: Thirza van Driel (4 mei: Bram Bossier, altviool)
Violoncello: Mariette Freijzer
Contrabas: Baruch van Collem
Klarinet en basklarinet: Rick Huls
Trompet: Carl Schogt
Bajan: An Raskin
Slagwerk: Marit Entrop (4 mei: Jurjen Bruinsma)
Piano: Kees Swenne
Zangers en leden Kleijnkoor Noordwijk o.l.v. Herma van Piekeren
Script en regie: Gerard Evers
Samenstelling muziek en arrangementen: Kees Swenne

Kaartverkoop en reserveringen:
Boekhandel Van der Meer, Vuurtorenplein 10, Noordwijk aan Zee,
tel. 071-3613073; e-mail info.vandermeer@libris.nl

Nota bene:
Reserveer uw kaarten voor 4 mei; de voorstellingen zijn vrijwel uitverkocht!

Het verhaal

Jules Schelvis (Amsterdam, 1921) volgde na de middelbare school een opleiding bij drukkerij Lindenbaum. Na de februari-staking in 1941 werd hij, omdat hij joods was, ontslagen. Op 18 december 1941 trouwde hij met Rachel Borzykowski. Tijdens de grote centrumrazzia in Amsterdam op 26 mei 1943 werden hij, zijn vrouw Rachel en haar familie opgepakt, naar Westerbork overgebracht en op 1 juni op transport naar Sobibor gesteld, waar ze 4 juni aankwamen. Het gehele transport van ruim 3000 personen werd, met uitzondering van 81 mannen die voor werk waren geselecteerd, nog diezelfde dag in de gaskamers vermoord. De groep van 81, waaronder Jules Schelvis, werd naar het turfdorp Dorohucza overgebracht. De tocht van Jules Schelvis voerde vandaar naar Lublin, Radom, Tomaszow en Auschwitz. Daar ontkwam hij tijdens een selectie voor de tweede maal aan de dood. Na twee jaar terreur en ontberingen herkreeg hij op 8 april 1945 de vrijheid in Vaihingen an der Enz in Zuid-Duitsland.

Verdere informatie

Na zijn terugkeer in Amsterdam vatte de heer Schelvis het drukkersvak weer op bij De Arbeiderspers. Hij hertrouwde en kreeg twee kinderen. Sinds hij in 1982 met werken stopte houdt hij zich bezig met de jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Tijdens het laatste Sobibor-proces (1981-1985) tegen o.a. Karl Frenzel, een van de beulen van Sobibor, trad hij op als Nebenkläger. Op zijn initiatief werd begin 1999 de Stichting Sobibor in het leven geroepen, die de feiten en historie van kamp Sobibor onderzoekt. De heer Schelvis is nog steeds actief, momenteel met de uitgave van zijn boeken in Duitsland en Polen.

Rachel Borzykowski, die Sobibor niet overleefde, had een Chassidisch-joodse achtergrond. De Chassidisch-joodse muziek staat bekend om haar expressiviteit, het vermogen om zowel diepe droefheid als intense vreugde uit te drukken. De muziek bij Binnen de Poorten is voornamelijk afkomstig uit deze traditie. Door de voorstellingen met live muziek en zang geeft KunstKlank een ruim publiek van volwassenen en jongeren nog een keer de gelegenheid om deze aangrijpende geschiedenis op de meest indringende wijze te beleven.

Treinhalte Sobibor

 
Plattegrond Sobibor (tekening Jules Schelvis)

Burgemeester en wethouders van Noordwijk spreken een woord vooraf bij alle voorstellingen

Vanwege het bijzondere karakter van de voorstelling heeft het College van Burgemeester en Wethouders van Noordwijk besloten om persoonlijk een woord vooraf te spreken bij alle voorstellingen:

27 april:
16u00: Burg.H.H.M. Groen
20u30: Weth. A.Th van Rijnberk

28 april:
16u00: Weth. G. van Duin
20u30: Weth. P. Barnhoorn
 
4 mei:
16u00: Burg. H.H.M. Groen
21u00: Burg. H.H.M. Groen

Jules Schelvis: Binnen de poorten, een verslag van twee jaar Duitse vernietigings- en concentratiekampen. De Bataafsche Leeuw, 1995, Amsterdam, 6e, geheel herziene druk (ISBN: 90-6707-369-5, prijs 16 €). In voorraad bij boekhandel Van der Meer, Vuurtorenplein 10, Noordwijk aan Zee.

Bijna zestig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog kan een aantal overlevenden nog van de vernietigingskampen getuigen. Onder hen Jules Schelvis. Met 18 anderen overleefde hij het vernietigingskamp Sobibor, waarnaar 34.313 Nederlandse joden vanuit doorgangskamp Westerbork werden gedeporteerd tussen 2 maart en 2 juli 1943. De heer Schelvis legde zijn ervaringen vast in het boek Binnen de Poorten.

Dit boek vormde de inspiratie voor een aangrijpend docudrama voor een verteller, muzikanten en zangers. De eerste opvoering vond plaats in Westerbork op 11 april 2000, 55 jaar na de bevrijding van het voormalige kamp. Daarna speelde verteller Eric Borrias het stuk vele malen in diverse kleine theaters met gebruikmaking van de in Westerbork geregistreerde muziek. In 2005 speelt hij Binnen de Poorten voor het laatst.

Eric Borrias (15 juli 2002, Herinneringskamp Westerbork)

Binnen het kader van het project Stilstaan-Herdenken-Beleven realiseert KunstKlank in Noordwijk op drie dagen een middag- en een avondvoorstelling, nu met live muziek. De middagvoorstellingen zijn uitdrukkelijk ook voor scholieren bedoeld. De scholen in Noordwijk en in de Duin- en Bollenstreek krijgen speciaal lesmateriaal aangeboden door de speciale school-coördinator voor dit project, Nicolette Terhaag - Alkemade. Tevens organiseert KunstKlank op 17 april 2005 een excursie naar het voormalige Kamp Westerbork.

Excursie naar Westerbork

Op zondag 17 april 2005 heeft de Stichting KunstKlank een excursie naar het Herinneringscentrum Kamp Westerbork gehouden.